BİZE ULAŞIN
Kıdem tazminatı hem işçiler hem de işverenler açısından çok önemli bir konu. Dolayısıyla kıdem tazminat sisteminde yapılacak değişikliği her iki taraf da yakından takip etmeye başladı. Mevcut sistemde işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için iş yerinde en az bir yıl çalışma şartı bulunuyor. Bu bir yıllık çalışmanın içerisinde işverenlerin ileride kıdem tazminatı ödememek adına yaptıkları birkaç günlük işten çıkışlar da dahil ediliyor, böylece işçiler mağdur olmuyorlardı. Ayrıca işveren işçiyi haksız nedenle işten çıkardığında da işçiye kıdem tazminatı vermekle yükümlüydü.
Kıdem tazminatı fonu düzenlemesiyle alakalı daha detaylı bilgi edinmek için TIKLAYINIZ!
Bunların haricinde işçi tarafı kendi iş akdini haklı bir nedene dayandırarak feshetmesi halinde de yine kıdem tazminatına hak kazanıyordu. Çalışan erkekler iş yerlerinde bir yılı doldurmuşlar ise askere giderken yine kıdem tazminatı alabiliyorlardı. Kadınlar ise iş yerinde çalıştıkları birinci yılın sonunda evlenir ve işten ayrılırlarsa kıdem tazminatı hakkına sahip oluyorlardı. Bu uygulamalar mevcut dönem uygulamalarıydı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yaptığı açıklamalar doğrultusunda bu sistemin değişeceği öğrenildi.
Berat Albayrak bu sisteme ne zaman geçileceği konusunda net bir tarih vermese de yakın zaman içinde uygulanacağını belirtti ve işçi ve işverenlerin kafalarındaki soru işaretlerini giderdi.
Şu an uygulanan prosedürde bir yıllık çalışmanın karşılığında işçinin 30 günlük ücret tutarı kadar tazminat ödeniyordu. Fakat kurulan kıdem tazminat fonuyla beraber bu rakamın da değişmesi söz konusu. Henüz bu fon için işçi ve işverenlerden ne kadar ücret kesintisi yapılacağı netleşebilmiş değil. Halen daha konuyla ilgili açıklamalar ve tartışmalar sürüyor. Yapılan toplantılarda işçi tarafı kendisinden taviz vermeden aynı oranın uygulanması konusundaki ısrarlarını sürdürüyor ve işverenlerin en az yüzde 8,3 oranında prim yatırmalarını istiyor. Öte yandan işveren tarafı herhangi bir rakamsal oran vermeden yatıracak oldukları primlerin daha az olmasını talep ediyor.
FON SİSTEMİ KİMLERE UYGULANACAK?
Oluşturulacak olan kıdem tazminatı fonunun kimlere uygulanacağı konusunda da endişelenen işçi tarafı daha önceki kıdemlerinin silinmesini istemiyor. Bu bağlamda yasa taslakları hazırlanırken mevcut işçilerin çalışmaya devam ettikleri süreçte aynı sistem üzerinden kıdem tazminatı uygulamasına tabi olacakları belirtildi. Yeni fon yürürlük kapsamına girdikten sonra çalışmaya başlayan işçiler için ise yeni fona tabi tutulacakları açıklandı.
İşçilerin endişelendiği bir diğer konu ise birikmiş kıdem tazminatlarının sonucunun ne olacağı. İşverenler biriken tazminatların da yeni fona aktarılması gerektiğini savunurken işçiler bu şekilde yapılacak olan uygulamanın kıdem tazminatlarına zarar vereceğini düşünüyor. Bu nedenle birikmiş kıdem tazminatı olan işçilerin şu an çalıştıkları işlerinden ayrılana kadar eski sistem kapsamında kalması bekleniyor. Fakat bu konu ile ilgili henüz net bir açıklama yapılmadı.
İŞÇİ İSTİFA ETSE BİLE TAZMİNAT HAKKI OLACAK
Oluşturulacak yeni kıdem tazminatı sisteminde işçinin kıdem tazminatı almak için beklemesine gerek kalmayacak. Şu an uygulanan sistemde işçini kıdem tazminatı alabilmesi için işveren tarafından işten çıkarılması gerekiyordu. Fakat yeni sistemde işçiler ne kadar çalışırsa çalışsın tazminat fonundan haklarını alabilecek.
Uygulanan şu anki sistemde kıdem tazminatında tavan ücreti söz konusuydu. Bu nedenle tazminat en az son brüt ücret üzerinden verilirken, en çok her yıl belirlenen tavan ücret üzerinden veriliyordu. 2019 yılı için ise kıdem tazminatının tavan ücreti 6.017 liraydı. Oluşturulacak yeni sistemde tavan ücretinin yeniden hesaplanması söz konusu.
Yeni uygulanacak sistemde işçilerin kafasını karıştıran en büyük sorunlardan bir tanesi işverenlerin primleri ödememe ihtimali. İşverenler kıdem tazminatı fonuna para yatırmazlar ise sistem çıkmaza girecek. Bu konu ile ilgili görüşmeler işçi ve işveren sendikaları arasında halen görüşülüyor.
Mevcut sistemde olup yeni sistemde olmayan ve belki de işçiler açısından sorunların en büyüğü kabul edilen husus ise işten çıkarılan işçinin kıdem tazminatını hemen alamayacak olması. Yeni düzenlemeyle beraber işçi hak ettiği kıdem tazminatının yarısını ya 15 yıl sonra ya da ev aldığında alacak. Tazminatın tamamını ise emekli olduktan sonra ya da 56 yaşında alabilecek.
