Genelkurmay Başkanı, Savunma Bakanı ile görüşen, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edilen Bakan Hagel, Türkiye’nin IŞİD’e karşı koalisyona verebileceği destek için nabız yokladı. ABD’li bir yetkili Reuters’a, ‘Türkiye olmadan bu iş yürümez’ dedi.
Galler’de geçen hafta yapılan NATO zirvesinde ABD yönetiminin, Suriye ve Irak’ta terör estiren Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) yeni adıyla İslam Devleti’ni önce zayıflatıp sonra yok etmek için uluslararası koalisyon oluşturma çağrılarının ardından Ankara dün kritik bir ziyarete sahne oldu. ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel; hem IŞİD, hem de Ukrayna konusunu konuşmak için geldiği Ankara’da önce Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel ile görüştü, ardından mevkidaşı İsmet Yılmaz ile bir araya geldi. Savunma Bakanı, ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çankaya Köşkü’nde görüştü. Basına kapalı yapılan, 1 saat 10 dakika süren görüşmede Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu da bulundu. Hagel’e ise ABD’nin Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı olarak göreve başlayan ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi Ross Wilson eşlik etti.
Türkiye’den destek arayışı
Görüşmede ağırlıklı olarak IŞİD’e karşı mücadele yöntemleri, ABD’nin Türkiye üzerinden Suriye’ye savaşmaya giden cihatçılarla ilgili endişeleri konuşuldu. Ankara’nın IŞİD’in elindeki 49 Türk rehine nedeniyle uluslararası koalisyonun içinde askeri anlamda aktif olarak yer almaya sıcak bakmadığı biliniyor. NATO zirvesinde açıklanan on ülkeli “çekirdek koalisyonda” tek Müslüman ülke olan Türkiye, ‘Irak’taki IŞİD mevzilerine hava saldırısı düzenleyen ABD uçaklarının İncirlik Üssü’nden kalkmadığını da’ vurguluyor. ABD’li yetkililer, Reuters haber ajansına yaptıkları açıklamada Hagel’ınn Türkiye’nin koalisyonda ne ölçüde istekli olduğunu duymak isteyeceğini söyledi. En çok Suriyeli mülteciyi ağırlayan ikinci ülke olması, 49 rehine nedeniyle Suriye’deki savaşa dahil olan Türkiye’nin desteğinin hayati önemde olduğu belirtildi.
ABD’nin mesajı
Ziyarette Savunma Bakanı Hagel’e eşlik eden, ismini açıklamayan ABD’li yetkili, koalisyonun sahadaki yerel güçlere destek sağlamak, eğitim, yakıt ikmali, hava yardımı gibi geniş ihtiyaçları olduğunu söylerken “Bunlar birçok ülkenin katkıda bulabileceği şeyler. Türkiye ise coğrafi gerçeğinden dolayı kaçınılmaz, olması gereken bir partner. Türkiye olmadan bu iş (IŞİD’e karşı mücadele) yürümez” dedi. Hagel’in temaslarında NATO’nun Ukrayna için oluşturmak istediği acil müdahale gücü konusunun da gündeme geldiği, bu konuda fikir alışverişinde bulunulduğu da belirtildi. Gelecek haftalarda da ABD’den üst düzey ziyaretler bekleniyor.
36 ayda IŞİD’i bitirme planı
IŞİD’e karşı “henüz bir stratejileri olmadığını” söyleyince şahinlerin tepkisini çeken ABD Başkanı Obama ise yarın terör örgütüne karşı mücadele planını açıklayacak. Obama dün kongre üyeleriyle bir araya gelip yeni stratejiyi görüşürken Amerikan New York Times gazetesine göre plan üç aşamalı olacak.
İlk aşamada geçen ay 145’ten fazla düzenlenen hava saldırıları devam edecek. İkinci aşama, Irak’ta daha kapsayıcı bir hükümet kurulunca devreye girecek ve buna göre Irak ordusuna, Peşmergelere muhtemelen Sünni aşiret üyelerine de ekipman, danışmanlık ve eğitim yardımı artırılacak. En zor, siyasi olarak da operasyonun en tartışmalı üçüncü aşamasında ise IŞİD’in Suriye’deki sığınakları yok edilecek.
Bazı Pentagon planlayıcılarına göre Obama hükümetinin süresini aşacak en az 36 aylık bir mücadele planı öngörülüyor. Obama, daha geniş bir askeri operasyon için destek istediği halka ordunun Irak’ta yeni bir savaşa saplanmayacağının güvencesini verecek. ABD’nin IŞİD’e karşı mücadelesi emsalsiz olacak ancak örgütü yok etmek yıllar alabilir.