CEZAYİR (AA) - HÜSAMEDDİN İSLAM - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın 5. dönem adaylıktan çekilmesine ilişkin yaptığı açıklamalar, dış müdahaleler konusunda son derece hassas olan Cezayir halkının tepkisine neden oldu. Macron'un sözlerini üstü kapalı şekilde Buteflika'ya destek şeklinde yorumlayan Cezayirliler, Elysee Sarayı'nı telefonla arayarak, "Macron iç işlerimize karışmasın." şeklinde mesajlar bıraktı.
Fransa Cumhurbaşkanı'nın eski sömürge günlerini hatırlatır şekilde Cezayir'de yaşanan gelişmeler hakkında açıklamalar yapmasına kızan Cezayirliler geçen hafta boyunca Macron'un resmi ikametgahı olan Elysee'nin telefonlarının susmasına izin vermedi.
Cezayir Cumhurbaşkanı Buteflika'nın halktan gelen tepkiler üzerine 11 Mart'ta "5. dönem için adaylıktan çekildiğini, seçimlerin ertelendiğini, hükümetin yerini ulusal uzlaşı hükümetine bırakacağını ve anayasal reform yapılması için ulusal bir konferans düzenleneceğini" duyurmasının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Macron 12 Mart'ta resmi ziyaret için bulunduğu Cibuti'de Cumhurbaşkanı İsmail Ömer Guelleh ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Cezayir'e ilişkin açıklamalar yapmıştı.
Cezayirli mevkidaşı Buteflika'nın 5. dönem adaylıktan çekilmesini memnuniyetle karşıladığını ve diyalog konferansı düzenlenmesi yönündeki kararın da Cezayir demokrasisinde yeni bir sayfa açtığını belirten Macron, bu konferansın makul bir süre içinde yapılması ve anayasal öneriler ortaya konmasına vesile olması gerektiğini söylemişti.
- Macron'a ilk tepki Fransa'daki Cezayirli seçmenden
Macron'un söz konusu açıklamalarına ilk tepki Fransa'da yaşayan Cezayir asıllı seçmenlerden geldi.
"Her şey Cezayir için" isimli internet sitesinde çarşamba günü, Fransa'nın Cezayir Cumhurbaşkanı'na desteğini açıklamasını kınayan bir mesaj yayımlandı.
Seçmenler mesajda, "Fransa'nın, Cezayir'deki hukuki atmosferi hesaba katmadan Buteflika'nın kararını memnuniyetle karşılaması, Cezayirlilerin büyük bir bölümü tarafından Anayasaya ve halka karşı yönetimi destekleme olarak görüldü." denildi.
Kendilerini Fransa'nın ve sivil toplumun temsilcisi olarak tanımlayan seçmenler, Fransa ile Cezayir arasındaki dostluğun devam etmesini istediklerini, Cezayir halkıyla aralarında kan bağından kaynaklanan güçlü ve sarsılmaz ilişkiler olduğunu kaydetti.
Mesajda, Macron'un, halkın tepkisini görmezden gelen Cezayir Cumhurbaşkanı'na daha en başında destek vermesi de kınandı.
- "Macron'la konuşmak istiyorum"
Macron'un söz konusu açıklamalarının ardından sosyal paylaşım sitelerinde Elysee Sarayı'na ait olduğu söylenen telefon numaraları yayınlandı ve halktan bu numaraları arayarak tepkilerini ortaya koymaları istendi.
Facebook ve Youtube gibi sosyal medya platformlarında, Cezayirlilerin, Macron'u arayıp ondan ülkelerinin iç işlerine karışmamasını istediğini söyledikleri videolar yayınlandı.
Kendisini "Buteflika karşıtı" olarak isimlendiren bir aktivist, Elysee Sarayı'ndaki sekreterle yaptığı konuşmanın yer aldığı videoda, sekretere "Orası Elysee mi? Cezayir'den arıyorum. Cumhurbaşkanı Macron'la görüşmem mümkün mü?" diye soruyor. Sekreter cevap vermeyip kapatınca aktivist tekrar arıyor. Sekreter bu sefer, "Evet burası Elysee, ne istiyorsun? diye cevap veriyor. Cezayirli aktivist, Macron'la konuşmak istediğini söyleyince sekreter ona bunun mümkün olmadığını söylüyor. Aktivist de bunun üzerine "Söyleyin ona, Cezayir'in iç işlerine karışmasın. Bu bizim iç meselemiz." diyor.
- "Macron iç işlerimize karışmasın"
Bir başka videoda da bir Cezayirli Elysee Sarayı'nı arayıp Macron'la konuşmak istediğini söylüyor, sekreter ise ona cumhurbaşkanıyla görüşmesinin mümkün olmadığını ama mesaj bırakabileceğini aktarıyor. Bunun üzerine söz konusu Cezayirli, "Lütfen ona mesajımı iletin; ülkemizin iç işlerine karışmasını istemiyoruz. Bıraksın, Cezayirliler kendi geleceklerini kendileri tayin etsinler ve istedikleri cumhurbaşkanını seçsinler." ifadelerini kullanıyor.
Başka bir telefon görüşmesinde de bir Cezayirli Fransa'daki bir bakanlığın sekreterini arayıp ona, "Ben Sonelgaz'dan (hükümete bağlı elektrik ve gaz dağıtım şirketi) arıyorum. 2000 yılından bu yana Cezayir gazından aldığınız yüzde 20'lik kısmın faturasını ödemiyorsunuz. Bunu ödemeniz gerekiyor." diyor. Sekreter ise "Yanlış numara, burası bakanlık." deyip telefonu kapatıyor. Aynı kişi tekrar arayınca sekreter, yine bulunduğu yerin bakanlık olduğunu söylüyor. Cezayirli de başbakanlığı aradığını ifade ediyor ve Macron'a iletilmek üzere şu mesajı bırakıyor:
"Fransa, Cezayir gazının yüzde 20'sini bedavaya alıyor."
Sosyal paylaşım sitelerinde bu hareketlilik yaşanırken, Cezayir Dışişleri Bakanı Ramtan Lamamra da "dış müdahaleye karşı oldukları" yönünde açıklamalarda bulundu. Muhalefet partileri de Fransa ve ABD gibi ülkelere, halk hareketine karşı yönetimi desteklememe çağrısı yaptı.
- Tepki telefonları Fransa'nın kararlarını etkiler mi?
Paris'te ikamet eden Cezayirli gazeteci Fatih Bulşab, Cezayirlilerin Buteflika Cenevre'deyken de kaldığı hastaneyi yüzlerce kez telefonla aradığını hatırlatarak, bu aramaların sembolik olduğunu söyledi.
Cezayirlilerin Elysee Sarayı'nı ya da Başbakanlığı aramalarının Fransa'nın Cezayir politikasını ve bu ülkenin iç işlerine karışma yönündeki tavrını etkilemeyeceğini belirten Bulşab, "Fransız makamlarının, Cezayir'de alınacak siyasi kararla ilgili tavrını değiştirecek şey, fiili anlamda yapılacak baskıdır." diye konuştu.
Cezayirli gazeteci Delile Malik de Macron'un açıklamalarının iç işlerine yapılan açık bir müdahale anlamı taşıdığını ve halkın her türlü dış müdahaleye karşı olduğunu dile getirdi.
Cezayirlilerin Elysee Sarayı'nı aramasını medeni bir davranış olarak niteleyen Malik, Cezayirlilerin, Macron'un üstü kapalı bu açıklamalarından ne tür sonuçlar doğabileceğinin farkında olduğuna işaret etti.