BİZE ULAŞIN
Vajinada kaşıntı, enfeksiyonlar veya menopoz nedeniyle sıklıkla ortaya çıkan rahatsız edici ve bazen ağrılı bir semptomdur. Cilt bozuklukları veya cinsel yolla bulaşan hastalıkların bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Nadir durumlarda, stres veya vulva kanseri nedeniyle kaşıntı gelişebilir. Çoğu vajina kaşıntısı endişe nedeni değildir. Ancak şiddetli ise veya altta yatan bir durumunuz olduğundan şüpheleniyorsanız doktorunuza veya jinekoloğa başvurmalısınız.
Vajinal mantar enfeksiyonunun en sık karşılaşılan belirtisi vajinal kaşıntı ve yanmadır. Genital bölgede kızarıklık, şişme, cinsel ilişki sırasında ağrı ve yanma, idrar yaparken idrarın değdiği bölgede yanma vajinal mantar enfeksiyonunda diğer belirtileri oluşturmaktadır. Kaşıntı nedeniyle ciltte soyulma ve tahriş meydana gelmektedir. Ayrıca kokusuz ve beyaz renkli olan süt kesiği gibi bir akıntıda vajinal mantarın belirtileri arasında yer almaktadır.
Rahim içi ortamın canlı dengesinin bozulması vajinal mantara sebebiyet vermektedir. “Laktobasiller” denilen bakteri vajinal bölgeyi mantardan korumaktadır. Eğer herhangi bir nedenle burada bulunan laktobasil ortamı dengesizleşirse veya azalırsa hemen diğer bakteriler ve mantarlar burada çoğalmaya başlayarak enfeksiyona neden olurlar. Şeker hastalığı, doğum kontrol hapı, sık sık havuza girmek, hijyen yetersizliği, ıslak mayo ile durmak gibi durumlarda genital bölgeyi koruyan laktobasil azalır ve mantarın üremesine neden olur. Normalde laktobasil bu bölgede mevcuttur fakat üreyemez.
Bağışıklık sisteminin bozulması,
Naylon iç çamaşırı kullanımı,
Gebelik,
Sürekli hijyenik ped kullanımı,
Spiral ile korunma,
Parfümlü prezervatif kullanımı,
Cinsel organ parfümleri,
Bazı tuvalet kağıtları,
Vajinal tampon kullanımı,
Şişmanlık,
AIDS,
Rahim ağzı yaraları,
Yoğun stres,
Kortizon türü ilaç kullanımı,
Sık cinsel ilişki gibi etkenlerde vajinal mantar enfeksiyonuna sebebiyet göstermektedir.
Tanı için vajinal muayene yeterlidir. Hekim tarafından vajinadaki mantar plaklarının görülmesi ve hastanın şikayetleri tanı için yeterli olmaktadır. Kaşımaya bağlı olarak vulva derisinde soyulmalar ve küçük kanamalar meydana gelebilmektedir, doktor tarafından bunlarda değerlendirilmektedir. Bazen yapılan smear testinde hastanın belirgin şikayeti olmamasına rağmen mantar hücreleri görülebilmektedir.
Vajinal mantar tedavisi, yer yer kolay, yer yer ise çok zordur. Akut şikayetler büyük ölçüde tedavi ile giderilebildiği gibi hastaların %20’lik kısmında ise sonradan tekrarladığı görülmektedir. Vajinal fitiller, kremler ve bazı durumlarda ağızdan alınan ilaçlar ile enfeksiyon tedavi edilir. Alınan ilaçlarla beraber hastada birkaç gün içerisinde şikayetler azalır.
Kronikleşen hastalık, mantar mayalarının vajinadaki sağlam dokuların içine girerek, derinlere kadar ilerlemesine ve burada sessiz kalmasına neden olmaktadır. Bu durum ilaçların hastalığı etkilememesi olarak kabul edilmesine neden olmaktadır. Vajina hücreleri sürekli kendini yenileyebilmektedir.
Vajinal mantarın oluşumunu önlemek ve oluşan mantar enfeksiyonunu yok etmek için ilaçla tedavinin yanında bunları da yapmak gerekir:
Genital bölgenin ıslak kalmamasına özen gösterin,
Genital bölge temizliği için kozmetik ürünler kullanmayın,
Pamuklu iç çamaşırı giymeye özen gösterin,
Genital bölge temizliğini sadece vajinal bölge için üretilmiş sabunlar ile yapın,
Yaz aylarında ıslak mayoyu üzerinizde kurutmayın. Deniz ya da havuz sonrası mayonuzu mutlaka değiştirin,
Havuz sonrası mutlaka duş alın ve klorlu sudan arının.
Vajinal enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisinde probiyotikler oldukça önemlidir. Vajinal enfeksiyonlar ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilebilir, bu nedenle enfeksiyonların sık tekrarlanmaması için probiyotikler etkin olarak verilebilmektedir.
Probiyotik takviyelerinde canlılık ve mide asidine dayanıklılık önemlidir. Canlılık konusu çok önemlidir çünkü kötü koşullarda saklanan ve taşınan probiyotiklerde canlı bakteri kalmaz ve içildiği zaman faydası olmamaktadır.
Pamuklu iç çamaşırı kullanılmalı ve bol kıyafetler tercih edilmelidir. İç çamaşırlarını mutlaka yüksek derece ısı ile ayrı ayrı yıkayıp, ütülemek gerekmektedir. Genital bölgeye uygulanan parfümlü yıkama jelleri, hijyenik ped, parfümlü prezervatif kullanımı ve tampon kullanımı irritan olup alerjik etki ile mantar oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Vajenin içinin sabun veya el ile yıkanması yanlış bir uygulamadır. Bu nedenle dış genital bölgenin önden arkaya parfüm içermeyen ve eczaneden temin edilebilen genital intim jeller ve su ile temizlenmesi yeterlidir. Hijyenik olmayan tuvalet ve havuzdan uzak durulmalı, uzun süre ıslak mayo ile beklenmemelidir. Mantar her zaman nemli ve ıslak ortamları sevmektedir.
Vajinal akıntı sıkıntısı olan kişilerin mutlaka jinekolojik muayene olmaları gerekmektedir. Bu akıntılar mantar enfeksiyonu haricinde bakteriyel nedenli “gardnerella vajinit” veya parazit nedenli “trikomonas” enfeksiyonuna ya da cinsel ilişki sırasında geçebilecek “klamidya, mikoplasma ve ureoplasma” gibi birçok enfeksiyonlara bağlı olabilmektedir. Enfeksiyon dışında rahim ağzı yaraları olabilmektedir. Bu durumda mutlaka smear testi yapılması gerekmektedir. Muayene olmadan eczaneden direkt alınıp kullanılan ilaçlar kullanılmamalıdır.
Op. Dr. Gamze Baykan
baykangamze@gmail.com
