BİZE ULAŞIN
Bu moda aslında anne sütüyle başladı. Anne ve bebek arasındaki sembolik bağı anne sütünü mücevhere dönüştürerek başladılar.
Kelly Howland isimli tasarımcı, anne sütünü çeşitli işlemlerden geçirerek takıya dönüştürmeyi başardı. Hatta bebek ve annenin saçından aldığı tutamları da taşın iç yapısına kitlediği oldu.
Hatta o kadar ilgi gördü ki insanlar evde kendileri de yapabilsinler diye tarifler, metodlar hazırlanmaya başladı.
Bu yöntemler de internette büyük ilgi gördü.
Fakat anne sütüyle yetinmediler. Şimdi de tüp bebek tedavisiyle bebek sahibi olanların kullanılmamış embriyolarını değerlendirmeye başladılar.
Bu akım Avustralya’da bir firmanın müşterilerine saç, yakılmış kişinin külleri, anne sütü, plasenta, ve göbek bağı gibi biyolojik materyallerden mücevherat seçenekleri sunmasıyla başladı. Fakat bunlar yeterli gelmedi, şimdi sözleri embriyolarda.
Tüp bebek tedavi sırasında oluşan embriyoların hepsi kullanılmıyor, yedekte tutulanlar bekletiliyor.
Bu tedavi yönteminde, sperm ile yumurtanın laboratuvar ortamında döllenmesiyle embriyolar oluşuyor. Kadın rahmine transfer edilenlerin dışında yedekte tutulanlar da olabiliyor ve bunlar çift isterse dondurulabiliyor, ya da çöpe gidiyor.
Embriyonun takıya dönüşme fikri ise oldukça yeni ama yaptıranlar hızla artıyor. Fiyatları 80-600 dolar arasında değişiyor.
Baby Bee Hummingbird şirketinin kurucusu Amy McGlade, insana ait farklı parçalardan takılar ve aksesuarlar ürettiklerini söylüyor. Hatta bir süre önce embriyoya da başladıklarını belirtiyor. Fiyat detayları bile mevcut.
Tabii bu embriyolar canlı değil!
Takı yapma yönteminden önce aslında fazla embriyolar, 3 farklı yöntemle tutuluyorlar. İlki embriyonun bir daha bebek yapmak için dondurulması ki bu oldukça pahalı bir yöntem, ikincisi bilimsel amaçlarla bağışlanması, üçüncüsü de imha edilmesi. Genelde imha edilen embriyoların takı yapılması da farklı bir imha yöntemi. Yüksek ısı ve işlemlerle külleştirilen embriyolar bunun ardından taşlaşarak takıya dönüştürülüyor.
Türkiye'de ne kadar embriyo var bilmiyoruz ama dünyada sayısı artıyor ve insanların bunun etik bir çözümünü arıyor.
Bu konuda tartışmalar da sürüyor. Embriyo canlı ve kutsal mıdır? Dondurulmalı mıdır? İmha mı edilmelidir? Türkiye'de genelde imha ediliyorlar. 2015 tarihli bir New York Times haberine göre ise, ABD’de 2002’de 400 bin, 2011’de 612 bin dondurulmuş embriyo olduğu söylenirken, bu rakamın günümüzde yaklaşık 1 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor. Aynı haberde, dondurulmuş embriyoları yıllık saklama fiyatları 300-1,200 dolar arasında değiştiği yazıyor. Görünen o ki dünya bu mücevherlere ilgi gösterirken bir yandan da etik mi değil mi tartışması uzun süre devam edecek.
